kn.kz жылжымайтын мүлік туралы порталы
Көптеген қазақстандықтар үшін ипотекалық несие тұрғын үй мәселесінің жалғыз шешімі болып табылады. Ұзақ жылдарға қаржылық жүк алуға шешім қабылдағаннан кейін...
...ең қолайлы жағдайлары бар банкті таңдап, оның мақұлдауын алу ғана қалады. Міне, осы жерде басты кедергі болуы мүмкін — банк сізге бас тартуы мүмкін.
«Нурбанк» АҚ-ның көмегімен біз банктердің ипотекалық несиені беру туралы өтінішті қарау кезінде ең жиі кездесетін бас тарту себептерінің жинағын жасадық.
Қаржылық ұйымның мәліметі бойынша негізгі бас тарту себептері мыналар:
1. Нашар несие тарихы
Егер Сіздің ұстанымыңыз «несиемен өмір сүру» және қарыздарды төлемеу болса, онда кезекті өтінішті берген кезде сізге жай ғана бас тартатынына таң қалмаңыз. Нашар несие тарихы — ең ықтимал, әрі сөзсіз бас тарту себебі. Банк сізден несие төлемдерін уақтылы төлеп отыратыныңызға сенім болмаса, сізбен қалай істесе алады?
Бұл ретте сіздің өміріңіздің қандай жағдайына байланысты нашар несие тарихына қол жеткізгеніңіз маңызды емес. Банк қызметкерлерін бұл қызықтырмайды. Төлем жасамау фактісі өзі үшін сөйлейді. Айта кетерлік жайт, жұбайыңыздың нашар несие тарихы да ипотека беру туралы банк комиссиясының шешіміне әсер етуі мүмкін.
Егер сіздің несие тарихыңызда кредиттер болмаған болса, көңіліңізді қуантып асықпаңыз. Бұл жағдайда банк үшін сіз «түсініксіз тұлғасыз». Сіз тәртіпті қарыз алушылар қатарына енетініңіз белгісіз.
— Егер сізде барлық кредиттер бар және оларды уақытында төлеген болсаңыз — бұл тамаша нұсқа. Бұл жағдайда банк сіздің төлем қабілеттілігіңіздің дәлелі ретінде жұмыс істейді, — дейді «Нурбанк» өкілдері.
Жұбайыңыздың немесе жұбайыңыздың нашар несие тарихы да комиссияның ипотека беру туралы шешіміне әсер етуі мүмкін.
2. Зейнетақы аударымдарының болмауы
Егер сіз зейнетақы қорынан зейнетақы аударымдарыңыз туралы мәліметтер жоқ үзінді көшірмесін бере алмасаңыз, сізге ипотеканы бермейді. Қазақстандық банктер үшін зейнетақы аударымдарының болуы тұрақты кірісті көрсетеді, сондай-ақ қарыз алушының табыс деңгейін растайды. Нәтижесінде бұл қарыз алушының ипотеканы төлей алатынының кепілдігі болып табылады. Бұл міндеттеме 1-2 жылға алынбайды.
3. Отбасының қарыз жүктемесінің артуы
Егер сіздің несие тарихыңызда мүлде несие болмаған болса, көңіліңізді қатты қуантып асықпаңыз. Көптеген әрекеттегі несиелердің болуы да бас тартудың кепілдендірілген себебі болып табылады. Банктер егер қарыз алушында үш немесе одан көп несиелер бар болса, өтінішті қарау кезінде теріс шешім қабылдайды. Потенциалды клиенттің бүкіл табысын несиелерге жұмсайтындығы мүмкін емес екені анық.
— Ипотека алу үшін банкке бармас бұрын, барлық бұрынғы несиелер бойынша қарыздарды өтеуге тырысыңыз, — деп кеңес береді банк мамандары.
Банктердегі бас тартудың кеңінен таралған себептерінің үштігін анықтағаннан кейін, бас тартудың аз танымал нұсқаларының тізімін қарастырайық.
4. Жұмыс мерзімінің жетіспеушілігі
Банк әлеуетті қарыз алушыдан талап ететін тағы бір құжат — бұл соңғы 6 айдағы табысы туралы анықтама, яғни үздіксіз жұмыстың кемінде алты айлық стажы бар болуы қажет. Бұл ретте, талап етілетін жұмыс тәжірибесі бір жерде болғаны оң әсер тигізеді.
5. Табысты растау мүмкін еместігі
Табысы туралы анықтама да ипотекалық несие беру өтінішін қарау кезінде банктер талап ететін құжат болып табылады. Табысын растай алмайтын әлеуетті қарыз алушы қажетті соманы ала алмайды, егер төлем орнында жалақы «сұр» болса немесе жұмыс ресми емес болса, табысын растай алмайтындығының себебі жиі болады.
— Егер Сіздің ресми жалақыңыз нақты жалақыдан төмен болса, директордан жағдайды түсіндіріп, сізге қолдау көрсетуді және сіздің толық табысыңызды құжатта көрсетуін сұрауға болады, не болмаса табысын зейнетақы аударымдарымен растай алатын қосалқы қарыз алушыны тартуға болады. Бұл жағдайда мүлік түрінде кепілдік қамтамасыз етуді ұсыну шартымен жоба қаралуы мүмкін, — дейді «Нурбанк» қызметкерлері шешімдер.»
6. Ұдайы ауысатын жұмыс қызметі
Егер сіз жұмысты үнемі ауыстырып жүрсеңіз, банктер сізді тұрақсыз төлем қабілеттілігі бар деп күдік тудыра алады. Қаржыгерлер үшін бір-екі ай бойы жоғары табыстан гөрі тұрақтылық маңыздырақ болып табылады.
Егер соңғы бірнеше жылда сіз үнемі қызмет ауыстырсаңыз, ипотекалық несие алу проблемалары болуы мүмкін. Бірақ сіз бір жерде 10-15 жыл жұмыс істеп, тұрақты табыс алсаңыз, несие беруші оң нәтижеге жетуге болады.
7. Бастапқы жарнаның жеткіліксіздігі
Егер қарыз алудың қажетті шарттарының бірі бірінші жарнаны енгізу болса және сізде жеткілікті сома болмаса, ипотекалық несиеге сенбеңіз. Егер сіз қажетті соманы жинай алмасаңыз, арманыңызбен қоштасуға тура келеді. Банк клиенттің төлем қабілеттілігіне кепілдіктер алуы керек. Бірде бір мекеме өзіне шығын келтіруді қаламайды, әсіресе банк. Сондықтан алдымен бастапқы жарнаны жинаңыз, содан кейін ғана банкке барыңыз. Егер алғашқы жарнаға қажетті соманы жинауға уақыт болмаса, бастапқы жарна ретінде үшінші тұлғаларға тиесілі қосымша кепілді қамтамасыз етуге болады.
8. Соттылығының болуы
Егер сіз тікелей немесе жанама түрде құқық қорғау органдарымен айналысқан болсаңыз, сіздің «қараңғы» өткені сіздің бас тартуыңыздың тағы бір себебі болады. Бірде бір маңызды ұйым жұмысқа қабылдауды немесе заң проблемалары болған немесе сотталған адаммен байланыста болуды қаламайды. Бұл басқа қарызгерлікке де қатысты болады.
— Құжаттарды жинап, кредитке өтініш беруден бұрын банктің қызметкерімен алдын ала кеңесіп, ипотеканы мақұлдау мүмкіндігіңіз бар ма, оны біліп алыңыз, — деп кеңес береді «Нурбанк» мамандары.
9. Сыртқы түрдің келбетсіздігі
Бұл тармақ біреуге маңызсыз болып көрінуі мүмкін, бірақ іс жүзінде адамның сыртқы келбеті банктің соңғы шешіміне негізгі болмаса да, соңғы рөлді атқаруы мүмкін. «Киімімен күтіп алады...» деген мақал орынды. Банктің менеджері көріксіз киінген, мас күйдегі әлеуетті қарыз алушымен кездессе, банк менеджері қалай жауап берерін қалауыңыз орынсыз болмас. Сондықтан, керемет несие тарихыңыз бен дұрыс құжаттарыңыз болса да, сізге қарыз берілмей қалса, таң қалмаңыз. Банк қызметкерлері клиенттің мінез-құлқындағы барлық кішкентай ерекшеліктерді ескеруі керек.
— Барлық банктерде қарыз алушылардың идеалды бейнесін қалыптастыратын әртүрлі стандарттар бар және олар ипотека алушыларға осы стандарттарға барынша сәйкес келуге тырысады. Сондықтан банкке бармас бұрын, әлеуетті ипотекалық қарыз алушыларға қойылатын нақты банк талаптарын зерттеп, осы талаптарды ескеріп құжаттарды жинаңыз, — деп кеңес береді «Нурбанк» АҚ.