«Өмір жолдамасы» бағдарламасы аясында Қазақстанның түкпір-түкпіріндегі балалар үйлерінің түлектері үшін тегін жоғары білім алу қарастырылған, деп хабарлайды novoetv ҚР бала құқықтары жөніндегі уәкілдің баспасөз қызметіне сілтеме жасап.
Қайырымдылық шынайы нәтиже көрсету үшін мақсатты болуы тиіс. Мұндай қайырымдылықтың құндылығы – жалпы қаржыны беру арқылы ғана емес, мәселені шешуге тікелей қатысу арқылы жүзеге асады.
Жалғыз қаржылық салымдардың өлшемімен қайырымдылықтың нәтижесін бағалау тиімділігін жоғалтты. Балаларға, медициналық орталықтарға, балалар үйлеріне қажетті көмек көрсету кезінде қаржылық және адами ресурстарға салым жасау арқылы нәтижені анықтап, бағалауға болады. Бұл қайырымдылықтың тиімділігін анықтайтын дұрыс көрсеткіш. Осындай философияға жауап беретін жоба «Өмір жолдамасы» әлеуметтік бағдарламасы болды.
Бағдарлама аясында балалар үйлерінің түлектері үшін тегін жоғары білім алу қарастырылған. Оларға тұрақ шығындары, стипендия төлемдері, тамақтану және күнделікті қажеттіліктер үшін қаржылай көмек көрсетіледі.
Оқуды аяқтағаннан кейін жұмысқа орналастыру кепілдігі беріледі. Оқу барысында студенттердің қалауы бойынша практика ұйымдастырылған. Яғни, жастар оқу үдерісі бойы жұмысқа орналасқанға дейін жетелейтін болады. Жобаның басты мақсаты — университетте оқуға ұмтылу.
Мемлекет ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың маңызды мәселелерін шешу жауапкершілігін алады: оқу, тәрбиелеу, қажетті жағдайлармен қамтамасыз ету.
Бірақ дербес, ересек өмір оларға дайындалмаған міндеттерді қояды. Бұл бос уақытты өткізу, денсаулықты сақтау, тұрмысты ұйымдастыру, қызығушылықтары мен бейімділіктеріне сәйкес мамандық таңдау мәселелеріне қатысты.
ҚР бала құқықтары жөніндегі уәкіл Аружан Саин атап өткендей, «Өмір жолдамасы» жобасының балалар үшін ерекше маңызы зор және балалар үйлерінің түлектерінің әлеуметтік-психологиялық бейімделуінің маңыздылығын ерекше атап өтті.
«Балалар үйлерімен ұзақ жылдар бойы жұмыс істеп, олардың тәрбиеленушілеріне жоғарғы білім алу қиын болып келетінін білемін. Мұндай мақсаттарға балаларға қаражат бөлетін бағдарламалар бар. Балалар үйінен шыққаннан кейін жастар өз әлеуметтік ортасына интеграциялану міндетімен бетпе-бет келеді. Практика көрсеткендей, балаларда әлеуметтік қатынастар құру, өмірлік маңызды мәселелерді шешу дағдылары жетіспейді. Университетте оқып жүргенде, балалар үйлерінің түлектері ересектердің қолдауынсыз қалып, оқуды тастап кетуі мүмкін. Балаларға оқу қаражаты ғана емес, білім алу жолының барлық кезеңінде ересек адамның қатысуы қажет.
«Өмір жолдамасы» атты бағдарлама атаулы, балаларды оқудан бастап жұмысқа орналасқанға дейін алып жүруді қарастырады. Соның арқасында бала бір жанұядан келесіге өтеді. Бірақ ең бастысы — балалардың қолдау сезінуі, кез келген уақытта кураторлардан көмек сұрай алуы, оқу барысында оларға хобби мен қызығушылықтарды қаржыландыруы және жұмысқа орналасуға көмектесуі. Бұл қайырымдылықтың аса күрделі түрі, бірақ нәтижелер өзін ақтайды. Университетті бітірген балалардың табысы бағдарламаның тиімділігінің ең жақсы дәлелі болып табылады. Олар отбасын құрып, жұмыс істеп, мансап құрып, өз жолдарын табуда.
Жоба жүзеге асырыла бастағалы сегіз жыл болды. Бұл жылдар ішінде бағдарлама Қазақстан бойынша 130-дан астам жігіттер мен қыздарды қамтыды. Қабылданатын үміткерлердің саны жыл сайын өсуде. 2021-2022 жылдары «Өмір жолдамасы» жобасы аясында 24 студентті жоғары білім алуға тартты. Осы жылы бесінші студенттер лекі университетті аяқтап, ересек өмірге жолдама алады.
Балалар үйіне жиі оқудағы олқылықтармен келеді. Олардың ата-аналары балалардың дамуына қажетті жағдай жасамаған, олар мектепті жиі жіберіп алған, тіпті бармаған. Сондықтан мақсатымыз - балаларға ата-аналарының қателіктерін қайталатпау, басқа өмір көрсетіп, оқуына жағдай жасау. Балалар үйінің тәрбиеленушілері 9 сыныптан кейін жұмысшы мамандықтарына барады, бірақ жақсы оқып жүргендер (шамамен 35%) жоғары білім алуға ұмтылады. Балалар әр түрлі мамандықтарды таңдайды: біздің дәрігерлер, заңгерлер, психологтар, әскери қызметкерлер, мұғалімдер, әлеуметтік қызметкерлер, инженерлер бар. «Өмір жолдамасы» бағдарламасының аясында ұсынған шарттар бізді таң қалдырды. Үміткердің ересек өміріне өтуіне жеке көмек көрсету біз үшін шешуші факторға айналды. Қазіргі уақытта «Өмір жолдамасы» бағдарламасында 4 тәрбиеленушіміз білім алып жатыр, олардың жетекші ЖОО-дағы студенттік өмірі басқа балаларға да үлгі болуда», — деді Рудный балалар үйінің директоры Павел Николаевич Коваль.
Бағдарлама авторы, «Нұрбанк» АҚ акционері Эльдар Сарсенов: «Өмір жолдамасы» білім беру бағдарламасы екі әлеуметтік міндетті орындайды: біріншісі - балалар үйлерінде және қамқоршылық отбасында тәрбиеленіп жатқан балалардың жоғары білім алу мәселесін шешу және екінші - қазақстандық жастардың әлеуметтенуі және студенттердің кәсіби, адамгершілік және азаматтық-құқықтық мәдениетінің жоғары деңгейін қалыптастыру. Мұндай қайырымдылықтың құндылығы – қаржыны формальды түрде беруде емес, мәселені шешуге жеке қатысуда.
Балалар үйлерінің түлектерінің әлеуметтік бейімделуі және олардың қоғамға сәтті бірігуі маңызды мәселеге айналуда. Жоба ұйымдастырушысы балалар үйінің көмегіне мұқтаж балаларды қорғаныспен қамтамасыз ету міндетін өз мойнына алады.
Ақпарат көзі: novoetv.kz