Сарапшылардың пікірінше, 2017 жыл Қазақстан банк жүйесі үшін нағыз сынақ болды, егер 2016 жылы барлық мәселелердің көзі негізінен теңге бағамының тұрақсыздығы болса, онда өткен жылы көптеген банктер өз портфельдерін тазалау және қосымша резервтер қалыптастырумен айналысты. «Къ» газетіне берген сұхбатында банкирлер өткен жылдың қорытындысын шығарып, өздерінің 2018 жылға қатысты күтілімдерімен бөлісті.
Қорытынды: 2017 жыл сала үшін қандай болды?
Эльдар САРСЕНОВ, «Нұрбанк» АҚ басқарма төрағасы
2017 жыл оң және теріс сипаттағы оқиғаларға толы болды. Теріс факторларға келсек, екі қаржы институты – RBK Bank және Delta Bank бойынша банк нарығында туындаған дүрбелеңдерді еске алуға болады, бұл салымшылардың, әсіресе заңды тұлғалардың банк секторына деген сенімін әлсіретті және ҚР кіші және орта банктерінің өтімділігіне теріс әсер етті.
РК-ның екі ірі ЖБИ – Қазком және Халық Банкінің техникалық бірігуі белгілі бір рөл атқарды, бұл жерге мемлекеттік қолдау қаражаттарының үлкен бөлігі (шамамен 2 трлн теңге) бағытталды. Осылайша, Ұлттық қор қаражаттары есебінен банктік сектор едәуір үлкен мөлшерде ақша массасын алып, "үлкен бестік" банктарына қолдау көрсетті.
Екінші деңгейдегі сектор да межбанктік нарықта лимиттердің жабылуына, жеке тұлғалар тарапынан сенімсіздікке, кредиттеуге деген сұраныстың төмендеуіне байланыста көтеріңкі орташа кредиттеу мөлшерлемелері есебінен және тұтынушылық сұраныстың төмендеуіне байланысты соққыға ұшырады. Барлық банктердің мұндай қысымды көтере алмауына қарамастан, бұл фактор қаржыландыруды әртараптандыру, қызмет көрсету сапасын жақсарту және МСБ мен корпоративтік секторды кредиттеу үшін мемлекеттік қаражаттарды тарту арқылы кредиттеуді дамыту тұрғысынан тар ауқымды нығайтуға оң әсерін тигізді. Банктік нарықтағы жағдай елеулі су қараусыларға қарамастан, айқын жақсаруда.
Менің ойымша, жалпы банк секторы үшін өткен жыл өте уақтылы және дұрыс терапияның рөлін атқарды – ірі қаржы институттарын мемлекеттік қолдау шеңберінде негізінен профилактикалық және сауықтыру құралдары қолданылды. Мен және менің банк әріптестерім осы қолдаудың нәтижелеріне оң болжамдар бөлісеміз.
Павел ЛОГИНОВ, «Еуразиялық банк» АҚ басқарма төрағасы
Жыл сала үшін оқиғаларға бай болды. Мен осындай ерекше оқиғалардың бірі - банктердің декларативті және нақты консолидациясын, екінші - Ұлттық банк іске қосқан Қаржылық тұрақтылықты арттыру бағдарламасын және үшінші - өкінішке орай бірнеше банктерде іске асырылған тәуекелдерді атап өтемін.
Болжамдар: 2018 жыл Сіздің ойыңызша қандай болады? Қандай маңызды оқиғаларды күтіп тұрсыз?
Эльдар САРСЕНОВ, «Нұрбанк» АҚ басқарма төрағасы
Бұл банктік сектордың бірігуі мен жұтылу уақыты болмақ. Бұл тұрақты банктерге жарыс артықшылығын беріп, ең күшті банктерді анықтауға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, біз ішкі процестердің және сату арналарын цифрландыру және персоналдың біліктілігін арттыру арқылы көрсетілетін қызметтердің сапасын жақсартуды байқай аламыз.
Қазақстанның макроэкономикалық көрсеткіштерін арттыру негізінде кредиттеу нарығының біртіндеп жандана бастауы; бірнеше банктің батыстық капитал нарығына шығуы мүмкіндігі жоққа шығарылмайды, бұл банктік секторды қаржыландыруды әртараптандырады; банктердің капиталына жаңа (соның ішінде шетелдік) инвесторлардың келуі мүмкін деген болжам аз, бірақ олар 30-ға дейін азайтылуы мүмкін.
Галим ХУСАИНОВ,«Банк ЦентрКредит» АҚ басқарма төрағасы
2018 жылдың келуімен бізде оптимистік жоспарлар бар - жағдайдың оң жаққа өзгерту мүмкіндігі барлық мүмкіндіктерге ие - бұл банктердің белсенділігін арттыру, кредиттеудің өсуі және басқа да оң үрдістер.
Павел ЛОГИНОВ, «Еуразиялық банк» АҚ басқарма төрағасы
Соңғы жылдары біз стагнацияны көріп отырмыз, біз төмен деңгейдеміз, сондықтан келесі жылы экономиканың біртіндеп өсуін күтеміз, қылайтын болады, бизнес өсе бастайды, дамуының белсенділігі артып, инвестициялар елге көбірек келеді, тұтынушылық сұраныс артады.
Банктердің негізгі проблемасы баланстардағы жиналған проблемаларды клиенттердің табысы есебінен жабу керек деген айқын нәрсе, ал бұл үшін клиенттердің бизнесі өсе бастау керек.
Бұл жылы девальвациялық сценарий іске аспағанына, жоғары күтулерге қарамастан, керісінше, біз теңге тұрақты екенін көріп отырмыз, инфляция деңгейі және елдің төлем балансы тұрақты екендігі де оң нәтиже. Біз экономиканың өсуін күтеміз, бұл клиенттерді жаңа деңгейге шығарып, банктерге төмен тәуекел деңгейімен кредиттеуге мүмкіндік береді, Қазақстан Ұлттық банкінің айқын ақша-кредит саясатын - базалық мөлшерлемені одан әрі төмендетуді және теңгенің тұрақты курсын күтеміз. Жаңа жылда барлық қаржы мамандарына осындай тілектер порфиріп тұрмын.
Андрей ТИМЧЕНКО, «Альфа-Банк» АҚ басты басқарушы директоры
2018 жыл қаржы секторы үшін қолайлырақ болады деп күтілуде. Экономиканың өсуінің болжанып тұрған тұрақтылығы және мұнайдың орташа жылдық бағасы экономиканың тұрақтылығы және банктердің қаржыландыру жағдайлары мен клиенттерге кредиттердің қолжетімділігі тұрғысынан Қазақстанның қаржы секторының табысты дамуына экономикалық негіз жасайды.
2017 жылы банктік сектордың қаржылық тұрақтылығын арттыру бағдарламасы аясында мәселелі қарыздарды реттеу және жекелеген банктерді рекапитализациялау бойынша жүргізілген жұмыстар тұтастай алғанда Қазақстан банктік секторына сенімділікті арттырды және оның қаржылық тұрақтылығы мен келешекте дамуына негіз салды.
2018 жылы банктік сектордағы консолидация трендінің сақталуы мүмкіндігі бар, дегенмен банктердің бірігуі бойынша жүйелік маңызды мәмілелер қазірдің өзінде белгілі және бұл тұрғыда банктердің осы стратегиясының сәттілігіне қызығушылық пен сұрақ туғызады.
Ірі банктер айналасында нарықтың концентрациясының өсуі орташа және кіші банктердің қаржылық тиімділігін арттыру (операциялық шығындарды, сату арналары мен персоналды оңтайландыру), қызмет көрсету сапасын жақсарту және банктік қызметтерді одан әрі цифрландыру есебінен жарыс қабілеттілігінің өсуінің ынталандырушысы болады.