Автор: Юрий ВАЛИКОВ
«Нұрбанктің» ірі банктерден төмен пайыздық маржасы артық қорлармен байланысты. Банк басшысы провизияны ұстап, оң сценарийде оны табыс ретінде босатқан дұрыс деп есептейді. Пайда айырмашылығын жаңа несиелер беріп, жобаларды несиелендіру арқылы толтырмақ. Осы үшін өткен аптада «Нұрбанк» KASE-де 10 млрд теңгеден астам қаржы тартты.
«Нұрбанктің» күмәнді несиелерге провизиялау деңгейі жоғары — сектордың орташа көрсеткішінен жоғары. Артық сақтандыру банкке пайда жоғалтуы мүмкін. «Нұрбанктің» басқарма төрағасы Қантар Орынбаев несиені өтелу ықтималдығын қатаң бағалап, мерзімі өткен несиелерге провизияларды дер кезінде құруды дұрыс деп санайды.
Бұл жағдайда провизияларды босату арқылы күтілмеген пайда алу мүмкіндігі бар. Орынбаев мырза 2008 жылғы дағдарыста америкалық банктер алғаш шығындарын жариялап, еуропалық банктер керемет формада болғанын еске салды. Дағдарыс көп банктерге әсер етті, және американдық банктер қазір бірінші болып шығуда. «Америкалық банктердің позициясы маған көбірек ұнайды — олар көрген шығындарды дереу мойындайды. Мен осыған дейін „Нұрбанкке“ келгенге дейін провизияларды қатаң құруға назар аударылды, мен мұны дұрыс деп санаймын», — деп әңгімеледі кейіпкер.
Провизиялау бойынша консервативтік тәсілде Нұрбанктің пайыздық маржасы 2,66% деңгейінде, 15 ірі банктің орташа көрсеткіші — 4,21%. Бірақ, жаңа басшы пайданы сапалы несиелер арқылы арттыруды жоспарлауда. «Өткен аптада біз облигацияларымызды орналастырып, 10 млрд теңгеден астам қаржы тарттық. Бұл қаражат жаңа жобаларды несиелендіруге бағытталып, пайда табуға көмектеседі», — деп мәлімдеді Қантар Орынбаев.
ЕНПФ құрылғаннан кейін облигациялық қаржыландыру тетігі өзгеруі мүмкін дейді Қантар Орынбаев. «Бәрі ЕНПФ қалай жұмыс істейтініне байланысты. Егер басқарушы жалғыз болса, онда нарықтық механизмдер болмайды», — деп түсіндірді ол. Орынбаев мырза ақшаның құны әдетте нарық шарттарымен анықталатынын айтты: бір жағынан зейнетақы қорлары, екінші жағынан Қаржы министрлігі, Ұлттық банк немесе корпоративтік эмитенттер болды. Екінші жақ өз құралдарын ұсынып, 11 қор сатып алу-шешімі арқылы ставка құрылды. Егер бір НПФ қалса, нарық механизмі жоғалады, және эмитенттер қандай ставка көрсетсе, соншалықты орналастырылады. «Егер 3% деп айтылса — жақсы, ал 12% болса, біз қайда кетеміз? Мұқтаждыққа байланысты осы ставкалар бойынша орналасамыз», — деп айтты ол. Сондықтан, бір басқарушы болуы тиімсіз, өйткені сол ставка әрдайым әділ болмайды: бүгін 8% төмен болуы мүмкін, бірақ ертең — жоғары. «Сондықтан мұндай қаржыландырудың қалыпты жұмыс істеуі ставканы белгілеу шешімін қабылдайтын адамдардың кәсібилігіне байланысты болады. ЕНПФ кезінде түрлі басқарушы компаниялардың қатысуы моделі сақталса, ЕНПФ құрылғаннан кейінгі бағалы қағаздар нарығында үлкен өзгерістер болмайды», — деп түйіндеді Қантар Орынбаев.
Дереккөз: www.kursiv.kz