Сұхбат жарияланды Әсел Қожағұлова
http://www.kazbiz.kz/?p=96#more-96
Мен үшін «қайырымдылық» ұғымы - сезімтал және ауқымды тақырып. Мен компаниялардың PR үшін ғана қайырымдылықты мезгіл-мезгіл жасайтынын ұнатпаймын. Сондықтан жақсы істер туралы үнсіз қалу жақсы. Және жасау. Сол себепті көптеген қазақстандық компаниялар қандай іспен айналысатынын білмейміз. Біріншіден, БАҚ бұл ақпаратты тегін жариялауды қойды (реалист болайық, мырзалар), екіншіден, қайырымдылықтың тым көп болып кеткені жалпы байқалып қалды. Компаниялар қайырымдылықта креативті шешімдер үшін күрес жүргізуде.
Келесі аптада мен КӘЖ (корпоративтік әлеуметтік жауапкершілік) туралы мақала жариялаймын - бұл Қазақстанда тек қайырымдылықпен байланысты ұғым ретінде қалыптасты. Біз бұл мифтерді жою жөнінде әңгімелесеміз.
Мақаламның алдында мен әлеуметтік жобалармен айналысатын компанияларды іздедім. Маған сұхбат беруден бас тартқан компаниялар көп болды, біреуінен басқасы. Оны жарнама деп санамаңыз, өйткені маған қызықты тақырып болса, сіздің компанияңыз туралы мақаланы қуана жариялаймын. Тегін. Ең бастысы, тақырып қызықты болуы керек.
Ендеше, таныстырыңыз. Kazbiz.kz жобасының сұрақтарына «Нұрбанк» Жарнама және қоғаммен байланыс басқармасының басшысы Әсем Әзімқұлова жауап береді.
2008 жылы Нұрбанк пен КТК телеарнасы КТК-да «Үйге қайту жолы» атты әлеуметтік бағдарламаны жетім балаларға екінші отбасы тауып беру мақсатымен бастады.
— Әсем, әңгімелесуге келісім бергеніңіз үшін рахмет. Жобаңыз қандаймақсатты көздейді?
— «Үйге қайту жолы» 4 жылдан бері бар. Ол Нұрбанктің идеялық және қаржылық қатысуымен жасалды. Біз PR қоюды мақсат еткен жоқпыз, біз әр баланы жылылық пен отбасылық бақыттың қанатында айналдыруды нақты көмектесуді қаладык. Қазір асырандық мәселесі туралы көп айтылуда, алайда, 4 жыл бұрын ол қиын болды. Әркім қабылдап, үйіне асырап бала алуға келісе бермейді. Біз болашақ ата-аналарға балалар үйінде және сәбилер үйінде тұрған кішкене балалар жайлы мүмкіндігінше көбірек айту, асырап алу немесе қамқоршылық жасау мүмкіндігін, өте маңызды көмек көрсету жолдарын ұсынып, бабаларға көзқарасты өзгертуге тырысудамыз. Сол бағадарламада бала асырап алудың процедурасы туралы толығырақ жауаптар 4 жыл бойы берілді, сондай-ақ, асыл балалар туралы мифтер бұзылды. Жобамыз тек Қазақстанда ғана емес, оның аясында кеңінен танымал болған жалғыз әлеуметтік жоба екенін қосуға болады.
— Банк неге дәл осы мәселеге назар аударуды шешті?
— «Үйге қайту жолы» жобасы біздің банктің әлеуметтік саясатымыздың логикалық жалғасы болды. Біз бала асырап алу мәселесіне адамдардың назарын аударуды мақсат еткен осындай бағдарламаны құруға белсене кірістік. Әрбіріміз еститініміздей, балалар - біздің болашағымыз, сондықтан біз адами ресурстарға инвестиция салуды шештік. Себебі олар қайтарымы мол, көптеген біздің мемлекеттің алдында тұрған міндеттерді шешуге қабілетті табысты адамдар құруға мүмкіндік беруі мүмкін. Бүгін балаларға дамуына, тәрбиесіне және оқытуына тиісті жағдайларды жасау - бұл біздің өз болашағымызға салымымыз.
— Қазір Қазақстандағы көптеген компаниялар КӘЖ бойынша белсенді жұмыс істеп жатыр және бұл байқалады. Бұл неліктен деп ойлайсыз?
— Менің ойымша, бұл толықтай логикалық болып табылады. Қоғамның табысты мүшелері аз қамтамасыз етілгендерге көмек көрсету керек. Қазіргі уақытта отандық бизнес ортада КӘЖ көбірек көңіл бөліне бастады. Біріншіден, оларға зор экономикалық және әлеуметтік жауапкершілік жүктелген. Екіншіден, әл-ауқаттың негізгі құралы ретінде КӘЖ жүргізудің компанияның пайдасын арттыратын фактор болып табылады.
— Мұндай жобалар қаншалықты тиімді? Бұл компания үшін не береді?
— КӘЖ пайдасы туралы көптеген сөз айтылуы мүмкін. Жан-жақты дайындалған кез-келген компания үшін қайырымдылық болашаққа арналған жұмыс болып табылады. Ең әуелі, ол компанияның абыройына, ұжымның психологиялық климатын жақсартуға және т. б. Бірак оларды ақша түрінде бағалау қиын.
— Әлеуметтік ортада сіздің банк өзің койған жағдайда қандай олсат?
— Біз тек тележобамен шектелмейміз. Жетім балалармен жұмыс стратегиялық КӘЖ болып табылады. Нұрбанк Қазақстандағы барлық ауқымда балаларға арналған бірнеше әлеуметтік бағдарламаларды жүзеге асырады, олар балалар үйін қадағалау, ардагерлерге қамқорлық және ұзақ мерзімге бағытталған. Балалар бақшасында көбірек шаралар жасауға тырысамыз. Банктің қызметкерлері балалар үйлеріне барады, балалармен байланыс орнатады, Қазақстан балалар үйлерінің жетім балаларымен заттарды, ойыншықтарды жинайды.
Қазақстандықтардың асырап алуға деген қатынасы қандай деп сипаттай алар едіңіз?
— Айту қиын. Бірақ, тұтастырғыш халықаралық компания «КОМКОН-2 Евразия» Алматы тұрғындарын балаларды асырап алу проблемасына қалай қарайды деген сауалнама жасаған болатын, нәтижесінде жұртшылықтың басым бөлігінің жетім балалардың тағдырына араласуға ықылас білдірді. Материалдық жағдай қолжаладын болса, баланы асырап алуға дайындықты 68,4% респонденттер қолдады, 20,6% өздерінің асырап алуға келіспейтіндерге шындықпен жауап берді, 6% жауап бере алмады.
Ел бойынша жағдай қандай?
— Елде жетім және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар санының азайғанын байқаймыз. Білім және ғылым министрлігінің балалардың құқықтарын қорғау комитетінің қамқорлық, қорғаншылық және халықаралық асырап алу басқармасының мәліметіне сәйкес, соңғы 13 жылда Қазақстанда 35 мыңнан астам бала асырап алынды.
Соңында, жобаңыздың нәтижелері туралы не айтар едіңіз? «Үйге қайту жолы» бағдарламасы арқылы қанша бала отбасы тапты?
— «Үйге қайту жолы» жобасының нәтижесінде 2011 жылы Алматыда 175 қазақстандық азаматтар мен 16 шетелдік осы бағдарламаның арқасында асырап алынған 300-ден астам бала отбасы тапты. Бағдарлама деп айту себебіміз - себебі адамдар біздің «Үйге қайту жолы» бағдарламамызға сілтеме жасай отырып, балалар үйіне барып, танысу және бала асырап алу үшін кеткен.
Бағдарлама тек жетім балаларға көмек көрсету орталығына айналып қана қоймай, мүмкіндігі шектеулі балаларға да көмек көрсетуде, өйткені бізге көмек сұраған барлық балалар келеді. Мысалы, өткен жылы Семей қаласының мүмкіндігі шектеулі балаларына әрбір балаға жеке дайындалған 250 инвалидтік арбалар алынды. Биыл Астананың мүгедектері сатымен жүретін 500 қадамдарды алды. Бұл бағдарламаның танысуына байланысты, қаншалықты шынайы балалардың мәселелерін шешетін жоба екенін көрсетті.
Бағдарлама қаншалықты маңызды? Неліктен дәл осы бағдарлама?
— Бағдарламаны лақтырған кезде оның қажеттілігі, уақтылы және маңыздылығы туралы ойламай едік. Қазақстанда мебели адамдарды көрсететін және бұл баланы оның ата-анасын тапқанын айқын айтып тұратын телемуціктер жоба болмаған еді. Бұл балаларды патронат немесе қорғаншылық формаларына ынталандыру үшін айқын айтылды - олар шоу туралы айтып берді және қайда жүруге және баланы балалар үйінен қалай алуға болады дегенді нақты түсіндірді.
Бағдарлама көпшіліктің көңіл-күйін оятты. Студенттерден, компания өкілдерінен, ұйымдардан көптеген волонтерлар пайда болды, олар балалар үйлеріне барып, оларды қолдайды, қажет өмірлік нәрселерді үйрететін болды. Бұл салада жұмыс істеу кезінде Мәжіліс депутаттары тарапынан қолдау жиналды және асырап алу мәніндегі «Неке және отбасы заңы» өзгерістер жасалды. Балалар енді жаңадан ата-ана табуға мүмкіндік алды.
Әсем, сізге және «Нұрбанк» компаниясына жұмысыңыз үшін рахмет!
Автордан:
Банк әрекеттерін бизнестің тұрғысынан қарастырып көрейік пе? Компаниялардың корпоративтік әлеуметтік жауапкершілігі бизнес-көп уақыттан өсіп келе жатыр. Бірақ КӘЖ-ге де стратегия қажет екенін ұмытпаңыз, шын көмектесу немесе өзін-өзі жарнамалау дұрыс емес. Нұрбанктің барлық іс-шаралары басты стратегияның айналасында - жетім балаларға қайрымы көмектесу бойынша ұйымдастырылады. Банк өзінің «ниша» астарынан өз кемел-кескіні үлгісін жасады. Менің ойымша, Нурбанк өз мақсатына қол жеткізді. Сіз қалай ойлайсыз?