Соңғы уақытта Қазақстанда алаяқтық топтар күшейіп кетті, олардың құрбандары төлем карточкаларының ұстаушылары болуда. Ең көп таралған алаяқтық сценарийлері жеке мәліметтерді, төлем карталарының мәліметтерін, кодтарды және парольдерді телефон арқылы заңсыз алу болып табылады, мұнда алаяқ өзін банк қызметкері ретінде таныстырып, шоттармен онлайн-операция жасау үшін мәліметтерді анықтауға тырысады.
Алаяқтық жағдайларын алдын алу және болдырмау мақсатында Қазақстанның Қаржыгерлер қауымдастығы (ҚҚҚ), сондай-ақ Altyn Bank, Bank RBK, ForteBank, Halyk Bank, Jýsan Bank, Kaspi.kz, Nurbank, Альфа-Банк Қазақстан, Банк ВТБ (Қазақстан), Еуразиялық банк, Сбербанк Казахстан, Банк Хоум Кредит, Банк ЦентрКредит келесі қауіпсіздік шараларын сақтауды талап етеді:
Карта реквизиттерін және SMS-кодтарын үшінші тұлғаға беру ақшалар ұрлануына әкелуі мүмкін.
Алаяқтар жиі пайдаланатын схемалар:
Әлеу потенциальді құрбанға қоңырау келеді (банк колл-орталығының нөміріне ұқсас нөмірден), алаяқ өзін колл-орталығының қызметкері немесе банк қауіпсіздігі қызметкері ретінде таныстырады және төлем картасымен жүргізілген рұқсат етілмеген операция туралы хабарлайды. Операцияны болдырмау үшін алаяқ карта мәліметтерін (нөмірін, жарамдылық мерзімін, CVV/CVC кодтарын және SMS-тағы кодтарын) хабарлауды сұрайды. Нағыз банк қызметкері бұл мәліметтерді ешқашан сұрамайды (оған жеке деректер, туған күні және карточкалық шотты ашқанда келісілген кодтық сөз жеткілікті).
Бұл схема әлеуметтік желілерде (мысалы, VK, Facebook) де қолданылады, онда банктер өздерінің ресми беттерін жүргізеді. Алаяқтар бетті бұзып, покон бәйгелісе байланыста болғанда, өзін банк қызметкері ретінде таныстырып, карточка деректерін сұрайды.
Мүлік сату жөніндегі хабарландыруға (пәтер, автомашина, жиһаз, киім және т.б.) алаяқ қоңырау шалғанда, ол карточкаға алдын ала төлем салуға дайын екенін білдіреді және продавецке карта мәліметтерін (нөмірі, жарамдылық мерзімі, CVV/CVC коды) хабарлауын, сатушының мобильді телефонына келген SMS кодтарын сұрайды.
Әлеуметтік желілерде банк атынан сауалнамаға қатысып, сол үшін сыйақы алумен байланысты бетті алаяқтар жасайды. Жәбіраланушыға алаяқтық сілтемеге өтіп, сұрақтарға жауап беру және өтемақы алу үшін өзінің картасынан «құптау төлемін» жасау қажет болады. Өзінің төлем картасының деректерін толтыра отырып, жәбіраланушы ақшаны алаяқтардың картасына немесе электрондық әмиянына жібереді, ал орнына ештеңе алмайды.
Қазіргі кезде интернетте Forex биржасында немесе «бинарлы опцияларда» сауда жасаудың үлкен табыс алу мүмкіндігі ұсыныстардың санын көре аласыз. Мұндай сайттардың айтарлықтай бөлігі шын мәнінде брокерлік қызметтер көрсетпейді.
Потенциальді құрбан брокерлік сайтқа тіркелу арқылы жеке кабинетті ашады және байланыстарын қалдырады. Осыдан кейін алаяқ байланысқа шығып, сауданы бастау үшін жеке кабинетке есепті толтыруға сендіреді. Клиент жеке кабинетке ақшасын аударғаннан кейін, алаяқтар оларды өз шотына аударады.
Мұқият болыңыз!